Αναμνησεις του Θ.Κατσακιωρη

- Λίγοι πλέον απόμειναν να τα θυμούνται και λιγότεροι να μπορούν να τα περιγράφουν. Οι νεότεροι, νομίζω, πρέπει να τα διαβάζουν και να τα σχολιάζουν. Οι αναμνήσεις, από παιδικές χαρές Χριστουγέννων, είναι για μένα και τους συνομηλίκους μου βιωματικές, ενώ για εκείνους που τις ακούνε, φαντάζουν μυθικές - παραμυθένιες. Οι αναμνήσεις, από προεόρτια, είναι εντονότερες εκείνων της γιορτής και δεν μπορούν να συγκριθούν με σημερινές, επειδή το σχολειό έπαψε να υπάρχει εδώ και αρκετά χρόνια ελλείψει παιδιών! Ίδιο κατάντημα και του χωριού που ζει με τα απόστραγκα μιας χαμένης ζωής. Η κινητικότητα στην οικογένεια, στο σχολειό και στο χωριό, προϊδέαζε την παιδική φαντασία ότι τα αναμενόμενα ήσαν μεγάλα και σημαντικά. Η εκκλησία με την μακράν της κι αυστηρή νηστεία που δοκίμαζε τις αντοχές της εγκράτειας όλης της οικογένειας, μικρών και μεγάλων υποδέχονταν την γέννηση του Χριστού, τον ερχομό του Άϊ Βασίλη, την βάφτιση και τον αγιασμό των υδάτων! Στο σχολείο σταματούσαν τα μαθήματα μέχρι τ’ Αγιαννιού.Αν και κλειστό, μπαίναμε στις Τάξεις προαιρετικά για να φρεσκάρουμε τους ψαλμούς σε τροπάρια και στα κάλαντα Χριστουγέννων, Πρωτοχρονιάς και Φώτων. «Η Γέννησή σου Χριστέ ο Θεός…», «Η Παρθένος σήμερον…», «Καλήν ημέραν άρχοντες.», «Αρχή μηνιά κι αρχή χρονιά, «Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου Σου Κύριε» κ. ά. Ανάλογες ήσαν και οι προετοιμασίες σε κάθε σπίτι. Οι νοικοκυρές, έφτιαχναν πρόσφορο για την εκκλησιά και με την ίδια καθάρια ζύμη, μικρά ψωμάκια που κι εκείνα τα σφράγιζαν όπως και την προσφορά. Σημειωτέον ότι κάθε σπίτι είχε δική του σφραγίδα. Ανάλογα των δυνατοτήτων κάθε σπιτιού, έφτιαναν γλυκά όπως,κουλούρια,κουραμπιέδες ,μπακλαβαδες ,καταίφια Επίσης ετοίμαζαν νόστιμα φαγητά με κρέας από κατσίκι, αρνί και πουλερικά. Πολλοί «έσφαζαν» το γρούνι , την παραμονή των Χριστουγέννων για να γιορτάσει η οικογένεια απολαμβάνοντας την σκοταριά , τις τσιγαρίδες, τα λουκάνικα ,την λίπα που λόγω νηστείας, δεν επιτρέπονταν να φαγωθούν, πριν τα Χριστούγεννα!.
Επίσημα, η γιορτή άρχιζε πρωί, πρωί, την παραμονή Χριστουγέννων. Τα παιδιά σε ομάδες συνήθως 2 ατόμων, ξεχυνόμαστε βιαστικά, από σπίτι, σε σπίτι, να πάρουμε πρωτιές απαγγέλλοντας τα κάλαντα! Οι νοικοκυρές μας περίμεναν στις αυλές με ανοιχτή την πόρτα, «να μπούμε στο σπίτι και να τα πούμε». Μας έδιναν ελάχιστα χρήματα [δεκάρες,πενηνταράκια ,δραχμούλες] ή καρύδια, αμύγδαλα και δικό τους χειροποίητο γλυκό. Όποια ομάδα πέρναγε απ’ όλα τα σπίτια τέλειωνε κι ερχότανε στο προαύλιο της σχολείου και περίμενε τις άλλες. Εκεί κάναμε κουτσομπολιά για το πώς μας δέχθηκε κάθε σπίτι και τι μας έδωσε ,πόσα μαζέψαμε! σπανίως κρατάγαμε μυστικό! Με τα δώρα (στις τσέπες και στο στομάχι) , επιστρέφαμε στα σπίτια κι αναλαμβάναμε εσωτερικές και εξωτερικές δουλειές, που μας περίμεναν. Ο Χριστούλης, θα γεννιόταν στις πέντε το πρωί κι έπρεπε να είμαστε οικογενειακώς στην εκκλησία καθαροί και με καθαρά ρούχα. Έτσι από βραδύς και με σειρά, ο ένας μετά τον άλλον, σαπουνιζόμαστε . Το νερό έβραζε στο καζάνι και καυτερό στην κατσαρόλα ανακατεύονταν με κρύο και πλενόμασταν, Ένας, ένας που πλενόταν, έπεφτε για ύπνο. Η μεταφορά του νερού από τις βρύσες του χωριού ,στα σπίτια γίνονταν σε τα γκιούμια . Τα Χριστούγεννα, όπως και το Πάσχα ο εκκλησιασμός γίνονταν νύχτα.Τα Χριστούγεννα, ξύπναγε νύχτα, όλη η οικογένεια κι ετοιμαζόμαστε για την εκκλησιά. Με το χτύπημα της καμπάνας, η εκκλησιά γιόμιζε κόσμο, από παιδιά, εφήβους και ανθρώπους της δουλειάς. Άρχιζε κατανυκτική Θεία Λειτουργία. Παπάς και ψάλτες υμνολογούσαν με ιδιαίτερη μελωδία τα τροπάρια της Θείας Γέννησης. Ομάδα μαθητών της Ε’ και ΣΤ’ Δημοτικού, έστηναν ψαλτήρι με καθοδηγητή τον δάσκαλο. Όλο το εκκλησίασμα συμμετείχε στην υμνολογία κι όλοι μαζί συνέθεταν ένα μοναδικό κι ανεπανάληπτο μουσικό άκουσμα. Με το τέλος, ο ιερέας κοινωνούσε σχεδόν όλο το εκκλησίασμα. Εκφωνούσε θείο κήρυγμα για την πανανθρώπινη σημασία του μηνύματος της γέννησης του Θείου Βρέφους. Ακολουθούσε η διανομή του αντίδωρου και μετά ασπασμοί μεταξύ όλων των πιστών μέσα και έξω του Ι. Ναού. . Οι φήμες και τα αναγνώσματα, πως έρχεται ο Αϊ Βασίλης, με δώρα φορτωμένος, γίνονταν έντονες και πειστικές σε μας παιδιά, που μας γιόμιζαν ελπίδες, όνειρα, χαρές, που τελικά δεν τις βλέπαμε, αλλά δεν απογοητευόμαστε. Μας άρεσε όμως σαν ιδέα και για τούτο την αποδεχθήκαμε, όπως έκαναν οι γονείς και οι μεγαλύτεροί μας. Η γιορτή άρχισε την παραμονή με τα κάλαντα της πρωτοχρονιάς και το βράδυ πέφταμε νωρίς για ύπνο, επειδή δεν υπήρχαν τα σημερινά μέσα επικοινωνίας , να βγούμε και να υποδεχθούμε τον καινούργιο χρόνο. Συγκρίνω σήμερα εκείνη την εποχή σε χωριό που έσφυζε από ζωή και ζωντανά, με την σημερινή απέραντη νεκρική σιγαλιά! Μέσα σε 50 χρόνια, χάθηκε, σαν από αόρατη εσωτερική αιμορραγία, ένας ολόκληρος κύκλος, που αέναα γεννούσε παιδιά, παρήγαγε αγαθά, τα κατανάλωνε ο ίδιος , έδινε και του χάρου και πάλι αύξανε! ΕΥΧΟΜΑΙ ‘’ΥΓΕΙΑ –ΑΓΑΠΗ- ΧΑΡΑ –ΕΙΡΗΝΗ’’